Bozuk Süt Zehirlermi – Laktoz İntoleransımı?

Bozuk Süt Zehirlermi – Laktoz İntoleransımı?

Milli Eğitim Bakanlığımız yerinde bir karar aldı ve 2 Mayıstan itibaren ilköğretim okullarında, ana sınıfından 5. sınıfa kadar ücretsiz süt dağıtımına başlandı. Proje, çocuklarımıza süt içme alışkanlığının kazandırılması ve sağlıklı beslenmeleri bakımından son derece önemli ve yerinde bir uygulama. Ancak, son üç günde, Türkiye’nin her yerindeki okullardan, öğrencilerin rahatsızlandığı ve çok sayıda öğrencinin hastaneye kaldırıldığı haberleri gelmeye başladı. Süt dağıtımından hemen sonra çocuklarda bazı rahatsızlıklar görüldü. Şimdiye kadar, 4 binin üzerinde çocuk mide bulantısı, kusma gibi şikâyetlerle hastanelere müracaat etti.

Uzmanlara göre, çocuklarda ortaya çıkan rahatsızlıkların iki sebebi olabilir. Birincisi, bozuk sütlerin içilmesinden kaynaklanan bir tür gıda zehirlenmesi ihtimali. İkincisi ise, süte karşı vücudun olumsuz tepki vermesi olarak tarif edebileceğimiz, tıp dilinde "laktoz intoleransı" olarak tanımlanan bir rahatsızlığın ortaya çıkması.

Sorumlu bozuk süt olabilir mi?

Aslında süt, doğal olarak içinde çeşitli bakteriler barındıran bir gıda maddesi. Uygun ortamda korunmayan ve yüksek ısıya maruz kalan süt, ilk bakışta normal bir süt gibi görünse bile, içinde çok fazla miktarda zararlı bakteri barındırır. Bakteriler çoğalmak için sütte bulunan ve bir tür şeker olan laktozu enerji kaynağı olarak kullanır. Bu süreçte laktoz, laktik aside dönüşür ve süt içindeki laktik asit miktarı belli bir seviyeye ulaştığında, sütün tadı ekşir ve süt kötü kokmaya başlar.

Pastörizasyon işlemi, sütte bulunan bakteri, küf ve diğer hastalık yapıcı organizmaları öldürür. Ancak, pastörize edilmiş sütte bile bazı bakteriler var olmaya devam eder. Süt uygun olmayan koşullarda saklandığında, bu bakteriler çoğalarak kritik seviyeye ulaşır. Bu şekilde bozulan süt, insan sağlığı için tehlikeli olabilecek bakteriler barındırır.

Yetişkin İnsanlar sütün bozuk olduğunu kolayca anlayabilir. Ancak, küçük çocukların normal süt ile bayat sütü birbirinden ayırmaları zor olabilir. Bozuk süt içen bir çocukta, tipik gıda zehirlenmesi belirtileri görülür. Bayat sütü içtikten sonra çocukta yüksek ateş gelişebilir, ayrıca kusma, ishal ve karın ağrısı görülebilir. Bu durumda mutlaka bir hastaneye başvurulması gerekir. Zamanında ve etkili tıbbi müdahalenin yapılmadığı gıda zehirlenmesi vakalarında, hayati tehlike ortaya çıkabilmektedir.

Laktoz(süt) intoleransı nedir?

Laktoz intoleransı, özellikle süt içtikten sonra insan vücudunda bir takım rahatsızlıkların ortaya çıkması halidir.  Laktoz intoleransı olan, yani süte karşı hassasiyeti bulunan kişilerde, süt içtikten sonraki iki saat içinde karın bölgesinde gaz, şişkinlik, bulantı ve ishal gibi şikayetler ortaya çıkar.

Süt şekeri de denilen ve doğada sadece sütte bulunan laktoz, laktaz denilen bir enzim tarafından parçalanmak suretiyle vücudumuz tarafından sindirilebilir. İnce bağırsak yüzeyinde bulunan ve insanda bebeklik döneminde en yüksek seviyesinde bulunan laktaz enzimi, bebeklik döneminin sona ermesiyle birlikte azalmaya başlar.

İnce bağırsaktaki laktaz enziminin azalması veya tamamen ortadan kalkması durumunda, laktaz enzimi eksikliği ortaya çıkmakta, sütte bulunan laktoz parçalanamadığından, emilememektedir. Bu durum, artan laktoz konsantrasyonundan dolayı, bağırsak içindeki basıncın artmasına yol açmakta, artan basınç lümenler içine su akımına sebep olmakta ve sonuç olarak süt içen ve laktoz intoleransı bulunan kişide şişkinlik, gaz, kolik ve ishal gibi şikayetler ortaya çıkmaktadır.

Laktoz intoleransı, hayati tehlikeye yol açan bir rahatsızlık değildir. Süt içilmemesi veya az içilmesi suretiyle, yakınmaların ortadan kaldırılması mümkündür.

Kişide laktoz intoleransı olup olmadığı, laktoz tolerans testiyle anlaşılabilir.

O halde sorun ne olabilir?

Uzmanlar bozuk ve bayat süt içilmesine bağlı gıda zehirlenmelerinde, şikayetlerin gıda tüketiminden 6 saat sonra ortaya çıkmaya başladığını, oysa çocuklarımızın ilk yarım saatten sonra rahatsızlanmaya başladığını, ayrıca çocuklarda yüksek ateş de görülmediğini dikkate alarak, bozuk süt içilmesine bağlı bir gıda zehirlenmesi değil, rahatsızlıkların laktoz intoleransından kaynaklandığını ifade ediyorlar.

Şikayetlerin hafif rahatsızlıklar şeklinde ortaya çıkması ve halen hastanelerde yatarak tedavi gören çocuk bulunmaması, süt içen çocuklarda ortaya çıkan rahatsızlığın, laktoz intoleransından kaynaklandığı iddiasını "şimdilik" destekliyor.

Sağlıcakla kalın…..